Blog

Sertifikalı Lavanta Fidesi

Lavanta fide ve çeliklerinin ithal izni için, getirildiği bölgede mutlaka sertifikasyonu olmalıdır. Lavanta fide çeliklerinin sertifika ve hastalıklardan ari olduklarına dair raporlar hazırlandıktan sonra ithal edilebilmektedir. Ülkemiz gümrük kapısına girdiği andan itibaren Tarım Bakanlığına bağlı, İl Müdürlüklerince incelenerek ithalat izni verilmektedir.

Lavanta fidesi ve çelikleri Tıbbi ve aromatik bitki olarak İthal edilirken, Ülkemiz sınırlarına girdiği andan itibaren Süs Bitkisi olarak sınıflandırılmaktadır. Bu nedenle de Ülkemizde Lavanta fidesi maalesef hala KDV oranı % 18 olarak uygulanmakta ve süs bitkisi olarak adlandırılmaktadır.

Ülkemizde lavanta çeşitleri tescillenmediğinden dolayı, sertifikasyon işlemleri de yapılamamaktadır.

Hangi Çeşidi Ekmeliyiz

Lavantanın ticari değeri, içerisindeki etken madde Linalool ve Linalyl acetate miktarının yüksekliği ve kafhur oranının düşüklüğüne göre belirlenmektedir. Lavanta fidelerimizden üretilen Lavandula angustifolia türleri; Linalool ve Linalyl  acetate maddeler yönünden zengin içeriğe sahip, kafur oranı ise minumum düzeydedir.

Lavanta bitkisinin en yüksek verim veren cinsi Lavandula angustifolia dır ve bu türün en çok bilinen 7 türü Bulgaristan’da yetiştirilmektedir. Bunlar :“Sevtopolis”, “Drujba”, “Yubileina”, “Hemus” , “Hebar”,”Raya”ve “Karlovo” dur.

Lavandula angustifolia türünün çiçekleri ve saplarından elde edilen yağ, dünyada en fazla rağbet gören ticari 15 uçucu yağ arasında bulunur. Dünyada en fazla ekimi; Bulgaristan ve Fransa’dır. Ülkemiz de hala yanlış çeşitlerin ekimi hızla artmakta ve düşük ekonomik değerlere sahip, kozmetikte kullanılan çeşitler dikilmektedir.

Lavanta fidesi üretimi

Firmamız, lavanta fidesi ve çeliklerini Bulgaristan da hazırlatmış, frigolu tırlar ile getirilerek gümrükleme işlemleri yapılmıştır.

Ticari üretimde çelik ile çoğaltım tercih edilir. Çünkü tohumla üretimde homojen bir parsel oluşturmak mümkün olmaz ve bitkiler arasında çok farklı çeşitliliğe neden olur. Lavanta bitkisi yabancı döllenme gösterdiğinden dolayı ve ARI populasyonu, her tohumun farklı bir tür üretmesine neden olmaktadır.

Ülkemizde, ucuz ve maliyetinin az olması nedeniyle Lavandula angustifolia bitkilerinden alınan tohumlar çimlendirilerek Lavandula angustifolia fidesi diye satılmaktadır. Lavanta fide üretimi yapan firmalarda Ziraat mühendisi olmadığı için ve bitki fizyolojisini bilmedikleri için bu yanlışlar yapılmaktadır. Kurum ve kuruluşlarda çalışan Ziraat mühendisleri tarafından da Lavandula angustifolia bitkilerinden alınan tohumlar ile maalesef üretim yapılmaktadır. Tohumdan üretilerek dikilen fideler çiçek vermeye başladığı zaman,  her bitkide farklı bir çeşit ile karşılaşılmaktadır. 2-3 yıllık bir bakımın sonunda bitkiler çok farklı çiçeklenme zamanı göstermektedirler. Hasat edilen bitkilerin bir kısmı yeni tomurcuk haldeyken, bir kısım bitkilerde çiçeklenme zamanı geçmekte ve yağ verimi düşmektedir. Buda hasat zamanını zorlaştırmaktadır.

Lavandula angustifolia çeşidi, İntermedia melezi olduğu için ve bitki yabancı döllenme gösterdiğinden dolayı, tohumdan üretimde farklı çeşitler ortaya çıkmaktadır. Çeşitlere göre etken madde miktarları ve Kafhur oranları değiştiğinden dolayı bilerek tahşiş olmaktadır. Buda üretilen yağın kalitesini düşürmektedir.

Lavantaya İlginin arttığı son yıllarda kaliteli, 5-6 yıllık anaçlardan alınan çelikten üretilmiş gerçek Lavandula angustofolia fide ihtiyacını karşılamanın yanında aromatik  bitki üretimindeki tecrübelerimizi çiftçilerimizle buluşturmak bizim hedefimizdir.

Lavantanın İklim, toprak ve su isteği

Lavanta, toprak istekleri yönünden seçici olmayan bir bitkidir. Günümüzde topraksız tarım yapıldığı düşünüldüğünde; Kireçli, süzek, su göllenmeyen ve Ph’sı 6,0-8,3 olan topraklarda çok iyi gelişme gösterir. Kurağa, sıcağa ve soğuğa oldukça dayanıklıdır. Kışları -35 C° ye kadar dayanırken, çiçek döneminde de ışığı ve sıcağı sever. Rakım doğru bir belirleyici değildir. İstanbul da 1000 rakım; Ege de, Karadeniz de, Doğu Anadolu, Güney Doğu Anadolu ve Akdeniz Bölgemizde çok farklı iklim değerlerine sahiptirler.

Lavanta fidesi dikiminden sonra, mutlaka can suyu verilmelidir. Fidenin hızlı gelişiminin sağlanması ve fide tutma oranının yükseltilmesi için iklim şartlarına göre mutlaka sulama yapılmalıdır. Yabancı otun kontrolü için, damlama sulama olması tercih edilir. Toprağın bünyesine (tekstürüne) göre sulama aralıkları, miktarı ve damlatıcı aralıkları düzenlenmelidir.

Lavanta susuz yetiştirilir sözü bir efsane oldu ama gerçekleri yansıtmamaktadır. Özelikle ilk yıl fide dikini takip eden Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında yeterli (300-400 ml) yağış almayan bölgelerde; Mutlaka sulama yapılmalıdır. Yazın ülkemizde hava sıcaklıkları 35-45 °C ler de seyretmektedir. Bu sıcaklıklarda sulama yapılmaz ise fidelerimiz kuruyacak ya da hiç gelişme göstermeyecektir.

Fide dikimini takip eden 1-2 ve 3. yıllarda sulama ve besleme; bitkinin yan dal oluşumunu ve gelişimini hızlandırır, bitkinin tam verime geçmesini daha erkene alır.

 Toprak analizinizi gönderirseniz sulama programınızı yaparız.

Lavanta Fidesi dikimi öncesi toprak hazırlığı, dikim zamanı

Çeliklerden üretilen bitkilerimiz, çok yıllık olduğundan, toprakta oluşan pulluk tabanının kırılması ve yabancı ot ile mücadele için toprak hazırlığı önemlidir. Lavanta fidesinin dikiminden önce işlenmiş olan toprak tırmık ve diskaro ile düzeltilir. Uygun iklim koşulları ve toprak hazırlandıktan sonra fide dikimi yapılmalıdır.

Lavanta Fidelerinin sökülmesi için bitkinin uykuya geçmesi mutlaka beklenmelidir. Lavanta fidesinin uykuya geçmesi için iklim şartlarına bağlı olarak kırağı düşmesi beklenir. Buda Kasım-Aralık aylarında oluşmaktadır. Fide dikimi iklim ve toprak şartlarına göre Kasım-Aralık-Ocak-Şubat-Mart ayları arasında yapılabilir. Fideler dikildikten sonra, can suyu verilmelidir.  

Lavanta Bitkisi Besleme

Lavanta fidelerinin büyümeleri, gelişmeleri ve çiçek oluşturabilmeleri için Besleme ürünleri topraktan ve yapraktan verilmelidir. Dengeli besleme ile yüksek ve kaliteli çiçekler alınabilir. Araziye 2-3 yılda bir ahır gübresi atılması, toprak koşullarını iyileştirecektir. Toprak analizlerinizi, bize gönderirseniz, lavanta fidesinin hızlı gelişimi ve maksimum verim sağlayabilmeniz için, toprak şartlarına göre besleme önerimizi yaparız.

Lavanta fidesi, dikiminden sonra, arazide yabancı ot kontrolünün sağlanması gerekir. Bunun yapılması bitkinin gelişimi etkilemektedir. Sonraki dönemde bitkinin özelliğinden, yabani otlar kendiliğinden baskı altına alınacaktır. Lavanta fide dikimini takip eden ilk 2 yıl hayvan gübresi verilmesini önermiyoruz. İyi yanmamış çiftlik gübreleri içinde çok fazla yabancı ot tohumu bulunmaktadır. İlk 2 yıl lavanta fidesi yabancı otlar ile rekabet edememektedir ve fide yabancı ot baskısına maruz kalmaktadır.

Fide dikiminden sonra kök çevresinde oluşan kaymak tabakasının kırılması ve toprağın belli ölçüde havalandırılması için çapalama gerekir.

Lavantada Canlı hayvan zararı

Lavanta fidesi, küçük ve büyükbaş hayvanlar tarafından tercih edilmemekle beraber, aralarında ki ot için girebilmekteler ve fidelerde ezilmelere neden olmaktadırlar.

Domuz zararı da yol güzergahında olduğunda, içinden geçerken, fidelerde ezilmelere neden olmaktadır.

Lavanta Hasadı

Lavanta fidesi üretimde 140x30-40 cm, sıra arası ve üzeri mesafeler yetiştirme için uygundur. Sıra arası mesafeler makinalı hasat için uygun olmalıdır.

Dekar başına (1000m²) 1800-2400 adet lavanta fidesi dikilmektedir. Lavanta fidesi dikim aralığı, sıra arası mutlaka 140 cm olmalıdır. Çünkü makineli hasat yapılırken, çiçeği biçen bıçakların merkezden merkeze 70 cm biçme alanı vardır. Dekar başına sıra üzeri lavanta fidesi miktarı, tam verime geçme zamanı ve çiçek verimi ile doğru orantılıdır.

Fide dikimini takip eden 1-2 ve 3. yıllarda sulama ve besleme; bitkinin yan dal oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Bitkinin yan dal oluşumu 8-10 cm olunca hemen çiçek sapı vermektedir, bitki geliştikçe çiçek vermektedir. Hasat edilen bitkilerin bir kısmı yeni tomurcuk haldeyken, bir kısım bitkilerde çiçeklenme zamanı geçmekte ve yağ verimi düşmektedir. İlk 3 yıl amacımız çiçek ve yağ veriminden ziyade bitkinin yan dal oluşumunu hızlandırmak olmalıdır. Bu nedenle yılda 2-3 hasat yapılabilmektedir.

Tohumla üretimde homojen bir parsel oluşturmak mümkün olmaz ve bitkiler arasında çok farklı çeşitliliğe neden olur. Lavanta bitkisi yabancı döllenme gösterdiğinden dolayı ve ARI populasyonu, her tohumun farklı bir çeşit üretmesine neden olmaktadır.

Tohumdan üretilerek dikilen fideler çiçek vermeye başladığı zaman,  her bitkide farklı bir çeşit ile karşılaşılmaktadır. 2-3 yıllık bir bakımın sonunda bitkiler çok farklı çiçeklenme zamanı göstermektedirler. Hasat edilen bitkilerin bir kısmı yeni tomurcuk haldeyken, bir kısım bitkilerde çiçeklenme zamanı geçmekte ve yağ verimi düşmektedir. Buda hasat zamanını zorlaştırmakta, üretilen yağın kalitesini düşürmektedir.

Lavanta, iklim ve toprak koşullarına, arazinin bulunduğu yükselti ve yönlere göre değişim göstermekle beraber genellikle Haziran-Temmuz ayında, önce tomurcuklanma ardından çiçeklenme gösterir. Çiçeklerin, çiçek sapından itibaren yukarıya doğru yarıdan fazlası kuruduğu dönem bitkinin hasat zamanıdır. Testereli motorlar ve lavender harvester kullanılarak, hasat gerçekleştirilir. Bazı arazilerde çit biçme makinaları da hasatta kullanılmaktadır. Makinalı yapılan hasatlar, zaman ve işgücü açısından tasarruf sağlamaktadır. Bitkiden hasat edilen çiçekler, uçucu yağ üretiminde kullanılır. Lavantadan uçucu yağ üretimi su ya da buhar distilasyonu ile yapılır.