Lavanta fidesi ve bitkisi, doğa da binlerce türü ile karşımıza çıkmakta çiçek açtığında 70 cm’ye kadar boylanabilen, çok yıllık ve yarı çalımsı bir bitkidir. Ancak kültürü yapılan birkaç çeşitleri ekonomik öneme sahiptirler. Bitkinin kullanan bölümleri sap ve çiçekleridir.
Lavanta fidesi, anacı olan Lavandula angustifolia türünün çiçekleri ve saplarından elde edilen yağ, dünyada en fazla rağbet gören ticari 15 uçucu yağ arasında bulunur. Dünyada en fazla ekimi; Bulgaristan ve Fransa’dır. Ülkemiz de hala yanlış çeşitlerin ekimi hızla artmakta ve düşük ekonomik değerlere sahip, kozmetikte kullanılan çeşitler dikilmektedir.
Üretimini yaptığımız Lavanta fidesi, dikimden itibaren ilk yıldan itibaren çiçek vermeye başlamaktadır. Lavandula angustifolia türü Lavanta fidesi, gelişmeye başladıktan itibaren verdiği çiçekler hasat edildiğinde hemen distilasyon işlemine tabi tutulurlar. Elde edilen yağı; parfüm sanayinde, gıda ve ilaç sanayinde, aroma terapi alanında kullanılır. Bunun yanı sıra romatizmal ağrıların giderilmesinde, idrar arttırmakta faydalıdır.
Sadece, Lavandula angustifolia çiçeklerinden elde edilen yağlar insan sağlığında kullanılabilmektedir.
Lavanta bitkisi çok yıllık bir bitkidir ve bakım şartlarına göre 8-12 yıl arası uzun yıllar yüksek çiçek verimi alınır.
Lavanta fidesi dikim aralığına göre 140 cm x 30-40 cm aralığında, 1800-2400 adet fide dekara dikildiğinde, 3 yıl içinde yatırım maliyetini çıkarmaktadır. Şöyle ki birinci yılda %10-25, ikinci yılda % 50-70 üçüncü yılda ise %100 verim alınmaktadır. Üçüncü yıl sonunda yapılan harcamalar %100 geri kazanılmaktadır. Lavanta bitkisi yetişkin hale geldiğinde 1 dönümlük ekim alanından 300-1000 kg lavanta çiçeği elde edilmektedir.
Lavanta dikimini takiben ilk yıl, bitki devamlı geliştiği için Haziran ayından Kasım ayına kadar devamlı çiçek verir. İlk yıl çiçeklerden yağ elde etmekten ziyade, demet halinde değerlendirilmeleri daha uygundur. İlk yıl dikilen her lavanta fidesinden 20-100 arası çiçek hasatı yapılabilmektedir.
Lavantanın ticari değeri, içerisindeki etken madde Linalool ve Linalyl acetate miktarının yüksekliği ve kafur oranının düşüklüğüne göre belirlenmektedir. Lavanta fidelerimizden üretilen Lavandula angustifolia türleri; Linalool ve Linalyl acetate maddeler yönünden zengin içeriğe sahip, kafur oranı ise minumum düzeydedir..
Lavanta bitkisinin en yüksek verim veren cinsi Lavandula angustifolia dır ve bu türün en çok bilinen 7 türü Bulgaristan’da yetiştirilmektedir. Bunlar :“Sevtopolis”, “Drujba”, “Yubileina”, “Hemus” , “Hebar”,”Raya”ve “Karlovo” dur.
Firmamız, lavanta fidesi çeliklerini Bulgaristan da hazırlatmış, frigolu tırlar ile getirilerek gümrükleme işlemleri Adana da yapılmıştır. Çeliklerimiz, Adana İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Zirai Karantina laboratuvarında analiz edilmiştir. Fideliğimiz Adana Karaisalı’dadır.
Ticari üretimde çelik ile çoğaltım tercih edilir. Çünkü tohumla üretimde homojen bir parsel oluşturmak mümkün olmaz ve bitkiler arasında çok farklı çeşitliliğe neden olur. Lavanta bitkisi yabancı döllenme gösterdiğinden dolayı ve ARI popülasyonu her tohumun farklı bir tür üretmesine neden olmaktadır. Genç lavanta bitkilerinden alınan çeliklerden üretilen fideler 1-2 yıl içerisinde tarlada kurumaktadırlar.
Lavantaya İlginin arttığı son yıllarda kaliteli, 5-6 yıllık anaçlardan alınan çelikten üretilmiş gerçek Lavandula angustofolia fide ihtiyacını karşılamanın yanında aromatik bitki üretimindeki tecrübelerimizi çiftçilerimizle buluşturmak bizim hedefimizdir.
Lavanta toprak istekleri yönünden seçici olmayan bir bitkidir. Günümüzde topraksız tarım yapıldığı düşünüldüğünde; Kireçli, süzek, su göllenmeyen ve Ph’sı 6,0-8,3 olan topraklarda çok iyi gelişme gösterir.
Kurağa, sıcağa ve soğuğa oldukça dayanıklıdır. Kışları -35 C° ye kadar dayanırken, çiçek döneminde de ışığı ve sıcağı sever. Rakım doğru bir belirleyici değildir. İstanbul da 1000 rakım; Ege de, Karadeniz de, Doğu Anadolu, Güney Doğu Anadolu ve Akdeniz Bölgemizde çok farklı iklim değerlerine sahiptirler.
Lavanta fidesinden üretilen bitkilerimiz, çok yıllık olduğundan, toprakta oluşan pulluk tabanının kırılması ve yabancı ot ile mücadele için toprak hazırlığı önemlidir. Lavanta fidesinin dikiminden önce işlenmiş olan toprak tırmık ve diskaro ile düzeltilir. Uygun iklim koşulları ve toprak hazırlandıktan sonra fide dikimi yapılmalıdır.
Lavanta Fidelerinin sökülmesi için bitkinin uykuya geçmesi mutlaka beklenmelidir. Lavanta fidesinin uykuya geçmesi iklim şartlarına bağlı olarak kırağı düşmesi beklenir. Buda Ekim-Aralık aylarında oluşmaktadır.
Fide dikimi iklim ve toprak şartlarına göre Kasım-Nisan ayların arasında yapılabilir. Fideler dikildikten sonra, can suyu verilmelidir.
Lavanta fidesi üretimde 140x30-40 cm, sıra arası ve üzeri mesafeler yetiştirme için uygundur. Sıra arası mesafeler makinalı hasat için uygun olmalıdır.
Dekar başına (1000m²) 1800-2400 adet lavanta fidesi dikilmektedir. Lavanta fidesi dikim aralığı, sıra arası mutlaka 140 cm olmalıdır. Çünkü, makineli hasat yapılırken, çiçeği biçen bıçakların merkezden merkeze 70 cm biçme alanı vardır. Dekar başına sıra üzeri lavanta fidesi miktarı, tam verime geçme zamanı ve çiçek verimi ile doğru orantılıdır.
Lavanta fidesi dikiminden sonra, mutlaka can suyu verilmelidir. Fidenin hızlı gelişiminin sağlanması ve fide tutma oranının yükseltilmesi için iklim şartlarına göre mutlaka sulama yapılmalıdır. Yabancı otun kontrolü için, damlama sulama olması tercih edilir..
Toprağın bünyesine (tekstürüne) göre sulama aralıkları, miktarı ve damlatıcı aralıkları düzenlenmelidir. İleriki dönemlerde susuz olarak yetiştirilirse 300 kg çiçek/da alınırken, sulama yapıldığında çiçek verimi 1000 kg/da kadar artış olur. Toprak analizinizi gönderirseniz sulama programınızı yaparız.
Lavanta fidelerinin büyümeleri, gelişmeleri ve çiçek oluşturabilmeleri için Besleme ürünleri topraktan ve yapraktan verilmelidir. Dengeli besleme ile yüksek ve kaliteli çiçekler alınabilir. Araziye 2-3 yılda bir ahır gübresi atılması, toprak koşullarını iyileştirecektir. Almadan vermek ALLAH’a mahsustur. Toprak analizlerinizi, bize gönderirseniz, lavanta fidesinin hızlı gelişimi ve maksimum verim sağlayabilmeniz için, toprak şarltarına göre besleme önerimizi yaparız.
Lavanta fidesi, dikiminden sonra, arazide yabancı ot kontrolünün sağlanması gerekir. Bunun yapılması bitkinin gelişimi etkilemektedir. Sonraki dönemde bitkinin özelliğinden, yabani otlar kendiliğinden baskı altına alınacaktır.
Fide dikiminden sonra kök çevresinde oluşan kaymak tabakasının kırılması ve toprağın belli ölçüde havalandırılması için çapalama gerekir.
Bitkinin üretimine engel olacak önemli bir hastalık ya da zararlı bulunmamaktadır. Yalnız bazı dönemlerde kök bölgelerinde beyaz kök çürüğü veya şapkalı mantar oluşumları, toprak üstündeki yerlerinde bazı hastalık etkenleri görülebilir.
Lavanta fidesi, küçük ve büyükbaş hayvanlar tarafından tercih edilmemekle beraber, aralarında ki ot için girebilmekteler ve fidelerde ezilmelere neden olmaktadırlar.
Domuz zararı da yol güzergahında olduğunda, içinden geçerken, fidelerde ezilmelere neden olmaktadır.
Lavanta fidesi, dikildikten sonra bakım şartlarına göre çok hızlı bir gelişim gösterirler. Lavanta fidelerimiz gelişimleri esnasında dikimi itibaren çiçek vermeye de başlarlar. Çiçek hasadı yaparken budamada yapmış olmaktayız. Ancak, Kasım ve Aralık ayında sonradan çıkan çiçeklerin de hasat edilmesi gerektiğinden çiçek hasadı yapılırken budamada yapmış oluruz.
Lavanta, iklim ve toprak koşullarına, arazinin bulunduğu yükselti ve yönlere göre değişim göstermekle beraber genellikle Haziran-Temmuz ayında, önce tomurcuklanma ardından çiçeklenme gösterir. Çiçeklerin, çiçek sapından itibaren yukarıya doğru yarıdan fazlası kuruduğu dönem bitkinin hasat zamanıdır. Testereli motorlar ve lavender harvester kullanılarak, hasat gerçekleştirilir. Bazı arazilerde çit biçme makinaları da hasatta kullanılmaktadır. Makinalı yapılan hasatlar, zaman ve işgücü açısından tasarruf sağlamaktadır. Bitkiden hasat edilen çiçekler ya uçucu yağ üretiminde kullanılır. Lavantadan uçucu yağ üretimi su ya da buhar distilasyonu ile yapılır.
Hasat sırasında, odunlaşmış dalları kesilmez, sadece gerektiren ince dallar ve solmuş çiçek taşıyan sapların yok edilmesi yeterlidir.
Lavanta tarlaları için traktör, pülverizatör, goble, kültivatör ve diğer ekipmanlara ihtiyaç yoktur.
Ürettiğiniz tüm çiçekler firmamız tarafından alınacaktır.
Bölgemizde dikilecek olan tarlaların, lavanta çiçeklerinin hasadını, hasat makinası ile yapmaktayız.
Hasadı yapılan lavanta çiçeklerini, yağ üretimi için buhar distilasyonu ile modern fabrikamızda işlemekteyiz.